Szałwia

Jest to rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych, do którego należy kilkaset gatunków, występujących w stanie dzikim na całej kuli ziemskiej, z wyjątkiem obszarów o klimacie polarnym i tropikalnym. Gatunkiem typowym jest szałwia lekarska - Salvia officinalis.

Szałwia lekarska, jak sama nazwa wskazuje, jest rośliną leczniczą. Znana była już w starożytności jako taka, a przypisywano jej także właściwości magiczne. W starożytności stosowano ją jako lekarstwo na ukąszenia węża, problemy ze wzrokiem i utratę pamięci, w średniowieczu jako lek na przeziębienia, gorączkę, padaczkę, choroby wątroby i zaparcia. Uważano ją również za afrodyzjak. Arabscy uczeni twierdzili, iż spożywanie szałwii przedłuża życie. W starożytnym Rzymie zbiorom szałwii jako rośliny magicznej towarzyszyły określone zwyczaje.

Surowcem zielarskim są liście - zawierają olejek lotny. Ponadto szałwia zawiera garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, gorycze, duże ilości witaminy B1, PP oraz karoteny (witaminy A) i duże ilości witaminy C.

Szałwia poprawia pracę układu pokarmowego, obniża poziom glukozy we krwi, a napary z szałwii łagodzą zapalenia gardła i skóry. Działa także kojąco. Napar z szałwii stosuje się przy nadmiernym poceniu nocnym. Działa bakteriobójczo, stąd stosuje się ją do płukania jamy ustnej i gardła. Szałwia stosowana jest w naparach, do okładów, jako herbatka i dodatek do kąpieli. Z powodu zawartości olejków eterycznych jest też wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym.

Liście, zrywane przed okresem kwitnienia, są używane także jako przyprawa. Stosuje się je jako dodatek do sałatek, mięsnych i drobiowych farszów, ciast i deserów. W Niemczech przyprawia się nią węgorza. Doskonale komponuje się z daniami, których składnikami są pomidory, kapusta i groch. Duże zastosowanie znalazła zwłaszcza w kuchni włoskiej.

Ma lekko gorzkawy smak, dlatego nie należy przesadzać z jej dodawaniem, bo można całkowicie zepsuć smak potrawy. Zbyt duża ilość szałwii nadaje potrawie nieprzyjemny zapach.

Przez proces suszenia smak przyprawy nasila się. Suszona szałwia może być przechowywana do 3 lat w szczelnym opakowaniu. Po tym okresie traci swój zapach.

Powinny jej unikać kobiety w ciąży.